การทำหมันชาย มีข้อดี ข้อเสีย อย่างไร

หากพูดถึงเรื่องการทำหมัน ส่วนใหญ่ก็มักจะนึกถึงการทำหมันของผู้หญิงกันใช่ไหมล่ะครับ ซึ่งจริงๆ การทำหมันชาย ก็มีมานานแล้วเหมือนกันครับ เพียงแต่ก่อนหน้านี้ผู้หญิงจะเป็นฝ่ายทำซะเองมากกว่า

ซึ่งในปัจจุบันนี้มีหลายคนเริ่มให้ความสนใจกับการทำหมันชายมากขึ้น เพราะการทำหมันชายมีประสิทธิภาพสูงมากในการป้องกันการตั้งครรภ์ โดยทั่วไปแล้วมีอัตราล้มเหลวการเกิดการตั้งครรภ์เพียงแค่ 0.15 %

หากคุณผู้ชายท่านใดที่วางแผนครอบครัวว่ามีลูกเพียงพอแล้ว และไม่อยากให้ภรรยาของคุณต้องเจ็บตัวในการทำหมันอีก อยากจะทำหมันเองซะเอง ก็จำเป็นต้องศึกษาข้อมูลให้ดีก่อนนะครับ เพราะถึงแม้การทำหมันชายจะมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูง แต่การทำหมันชายก็ยังมีทั้งข้อดีและข้อเสียอยู่เช่นกันครับ

เนื้อหาในบทความนี้

1. ทำหมันชาย คืออะไร
2. ประเภทของการทำหมันชาย
3. ขั้นตอนการทำหมันชาย
4. ข้อดี ของการทำหมันชาย
5. ข้อเสีย ของการทำหมันชาย
6. การปฏิบัติตนภายหลังการทำหมันชาย
7. ทำหมันชายแล้วแก้ได้ไหม

ทำหมันชาย คืออะไร

การทำหมันชาย (Vasectomy) เป็นวิธีคุมกำเนิดแบบถาวรด้วยการตัดท่อนำอสุจิเพื่อไม่ให้มีการลำเลียงอสุจิจากอัณฑะไปยังกระเปาะพักเชื้ออสุจิด้านหลังต่อมลูกหมาก ทำให้น้ำอสุจิที่หลั่งออกมาไม่มีตัวอสุจิเหลืออยู่ จึงไม่ทำให้เกิดการปฏิสนธิและการตั้งครรภ์ การทำหมันชายเป็นการคุมกำเนิดแบบถาวร เหมาะสำหรับผู้ที่คิดว่ามีบุตรเพียงพอแล้ว หรือมีความจำเป็นด้วยสาเหตุอื่น เช่น ป่วยเป็นโรคที่ส่งผลต่อทารกในครรภ์ เป็นต้น

ประเภทของการทำหมันชาย

การทำหมันชาย อาจใช้เวลาราว 10-30 นาที โดยวิธีการทำหมันแบ่งได้เป็น 2 ประเภทคือ
– ทำหมันแบบดั้งเดิม คือ การผ่าตัดโดยใช้มีดกรีดบริเวณถุงอัณฑะของคนไข้ ภายใต้ฤทธิ์ยาชาเพื่อหาหลอดนำอสุจิทั้ง 2 ข้างแล้วตัดหรือปิดผนึก ก่อนเย็บปิดแผล
– ทำหมันเจาะ คือ การผ่าตัดภายใต้ฤทธิ์ยาชาเช่นเดียวกับการทำหมันแบบดั้งเดิม ไม่ใช้มีดผ่าตัด แต่เป็นการใช้เครื่องมือขนาดเล็กเฉพาะทางการแพทย์ เจาะผ่านผิวหนังบริเวณถุงอัณฑะเข้าไปในร่างกายเพื่อผูกหรือตัดหลอดนำอสุจิโดยใช้ความร้อน แผลจะเล็กกว่าการทำหมันแบบดั้งเดิม ไม่ต้องเย็บปิดแผลภายนอก และใช้เวลาพักฟื้นน้อยกว่า

ขั้นตอนการทำหมันชาย

– เริ่มจากฉีดยาชาที่บริเวณถุงอัณฑะ (ซึ่งเข็มมีขนาดเล็กมาก) เจ็บประมาณมดกัด
– แพทย์จะใช้เครื่องมือ ปลายแหลมเจาะผ่านผิวหนังเข้าไป (จึงเรียกว่า“หมันเจาะ”)
– จากนั้นใช้เครื่องมืออีกตัวหนึ่งที่มีลักษณะเป็นห่วงตรงปลาย สอดเข้าไปเพื่อดึงท่อน้ำเชื้อออกมา เพื่อทำการตัดและผูก เพื่อให้แน่ใจว่าจะไม่เกิดหมันหลุด ซึ่งขั้นตอนนี้อาจจะเจ็บจุกๆ แต่ไม่นาน (ประมาณ 1 – 2 นาที)
– หลังทำไม่ต้องเย็บแผล (จึงไม่ต้องตัดไหม) โดยจะเป็นรอยแผลเล็กๆ ขนาด 0.5 – 1 ซม.
– ปัจจุบันมีการทำหมันแบบเจาะ ใช้เวลาในการทำผ่าตัดเพียง 15 – 20 นาที หลังทำสร็จ สามารถกลับบ้านได้เลย เพียง 1-2 วันแผลก็จะหายเป็นปกติ

ข้อดี ของการทำหมันชาย

1.เป็นวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูงกว่าการทำหมันหญิง
2.การทำหมันชายเป็นวิธีการผ่าตัดที่สามารถทำได้โดยง่าย ไม่จำเป็นต้องดมยาสลบ ใช้เวลาในการผ่าตัดน้อย มีความปลอดภัยกว่าการทำหมันหญิง
3.ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดถูก เป็นวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดเมื่อเทียบกับวิธีการคุมกำเนิดอื่น ๆ
4.ผ่าตัดเพียงครั้งเดียว สามารถคุมกำเนิดได้ตลอดชีวิต (แต่ก็ไม่ 100%)
5.ช่วยเพิ่มความสุขทางเพศหลังการทำหมัน คู่สมรสรู้สึกมีอิสระในการร่วมรักกันมากขึ้นกว่าเดิม เนื่องจากคู่สมรสไม่ต้องกังวลเรื่องการตั้งครรภ์
6.ไม่มีผลต่อสมรรถภาพทางเพศของเพศชาย เนื่องจากการผ่าตัดไม่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาทหรือเกี่ยวกับการสร้างหรือการใช้ฮอร์โมนเพศของร่างกายแต่อย่างใด
7.ไม่มีผลต่อการเกิดโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก โรคมะเร็งอัณฑะ หรือโรคมะเร็งชนิดอื่น ๆ รวมทั้งของอวัยวะสืบพันธุ์ทั้งของผู้ทำหมันและของภรรยา
8.ไม่มีผลต่อพละกำลังในการทำงานหนัก คุณสามารถทำงานหนักตามปกติ

ข้อเสีย ของการทำหมันชาย

1.หลังทำหมันแล้วจะต้องใช้เวลาหลายเดือนถึงจะตรวจไม่พบเชื้ออสุจิในน้ำเชื่อที่หลั่งออกมา
2.ในบางรายอาจพบภาวะแทรกซ้อนหรือผลข้างเคียงหลังการผ่าตัดทำหมันชายได้ตามที่กล่าวไป แต่ก็พบได้น้อยมาก หรืออาจมีการติดเชื้อบริเวณแผลที่ผ่าตัดได้
3.หากต้องการมีบุตรอีกครั้ง จะต้องเสียเวลา และเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมาก ในการผ่าตัดแก้ทำหมันชายออก ซึ่งแพทย์ที่ทำการผ่าตัดนั้น จะต้องมีความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านนี้เป็นพิเศษ แต่ก็ยังไม่มีการรับรองผลถึง 100%
4.ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้

การปฏิบัติตนภายหลังการทำหมันชาย

– หากมีอาการปวดบวมเล็กน้อย สามารถรับประทานยาแก้ปวดและประคบเย็นบริเวณแผลได้
– ภายใน 24 ชั่วโมงหลังการผ่าตัดควรพักผ่อนให้มาก โดยอาจทำงานเบาๆ ได้
– งดออกกำลังกายหนักเป็นเวลา 3-4 วันหลังผ่าตัด
– สามารถอาบน้ำได้ในวันรุ่งขึ้น
– งดมีเพศสัมพันธ์ 7 วันแรกหลังการผ่าตัด หลังจากนั้นเมื่อมีเพศสัมพันธ์ ฝ่ายชายหรือฝ่ายหญิงยังคงต้องคุมกำเนิดทุกครั้งเนื่องจากยังมีอสุจิค้างอยู่ ซึ่งแพทย์จะนัดหมายเพื่อตรวจน้ำอสุจิอีกครั้งในช่วง 2-3 เดือนหลังการผ่าตัดเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีตัวอสุจิหลงเหลืออยู่อีก จากนั้นจึงจะสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้โดยไม่ต้องป้องกัน

ทำหมันชายแล้วแก้ได้ไหม

ผู้ชายที่ผ่านการทำหมันแล้วต้องการแก้หมันเพื่อกลับมามีบุตรอีกครั้ง ก็สามารถทำได้ แต่มีค่าใช้จ่ายสูง และผลลัพธ์จะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น
– ความชำนาญและขีดความสามารของแพทย์ผู้ทำการผ่าตัดแก้ไข
– ระยะเวลาหลังจากการผ่าตัดทำหมันว่านานเกินไปจนยากจะแก้ไขหรือไม่
– อุปกรณ์เครื่องมือที่ใช้แก้ไข
– อายุและสุขภาพของผู้ทำหมันและคู่ครอง

อย่างไรก็ตาม ก่อนการทำหมันชายจำเป็นจะต้องมีการวางแผนครอบครัว และไตร่ตรองให้ดีก่อนการตัดสินใจทำ เพราะหากทำไปแล้วและต้องการจะมีลูกเพิ่ม ถึงแม้จะแก้หมันได้แต่ก็เป็นเรื่องที่แก้ได้ยาก เพราะจะต้องอาศัยปัจจัยหลายด้าน ทั้งความชำนาญของแพทย์ เครื่องมือ และค่าใช้จ่ายที่อาจสูงถึงหลักแสนเลยทีเลยครับ

นพ.สืบพงษ์ เอ่งฉ้วน

ใบอนุญาตเลขที่ 29458

See Full Bio